Ελεήστε μας! (2003)

Πότε ήταν η τελευταία φορά που στείλατε στην κυβέρνηση επιστολή διαμαρτυρίας σχετικά με την ανεπάρκεια των υποδομών για τα άτομα με ειδικές ανάγκες; Τι είπατε; Δεν είστε άτομο με ειδικές ανάγκες; Πολύ καλά. Τότε, πότε ήταν η τελευταία φορά που κατεβήκατε σε διαδήλωση για την καθυστέρηση των συντάξεων; Ούτε συνταξιούχοι είστε; Μάλιστα. Συγχωρέστε με που παίρνω το θάρρος να σας ρωτήσω, αλλά μήπως αναλαμβάνετε δράση μόνο όταν θίγονται τα δικά σας συμφέροντα, άντε και της οικογενείας σας; Επιπλέον, μήπως αυτή η συμπεριφορά είναι εν γένει χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης;

Φαίνεται ότι έτσι είναι. Αν εξαιρέσουμε τους αγίους, που έχουν το ελατήριο της καθαρής αγάπης, οι περισσότεροι άνθρωποι κινητοποιούμαστε συνήθως για κάποια προσωπική μας ανάγκη. Ελάχιστοι από μας αναζητούν επειγόντως τη λύση σε ένα πρόβλημα που δεν είναι δικό τους. Τις λίγες φορές που προσφέρουμε χωρίς να είναι ανάγκη, το κάνουμε συνήθως είτε από πειθαρχία, π.χ. για να είμαστε συνεπείς στα πιστεύω μας, ή από ελεημοσύνη, π.χ. το ευρώ στον επαίτη της γωνίας. Αλλά, κατά κανόνα, όταν είμαστε βολεμένοι, τείνουμε να ξεχάσουμε ότι κάποιοι άλλοι δεν είναι.

Υπό αυτό το πρίσμα, τι μπορούμε να περιμένουμε από έναν υπουργό συγκοινωνιών, ο οποίος για τη μεταφορά του χρησιμοποιεί την πολυτελή λιμουζίνα του; Τι να περιμένουμε από έναν υπουργό υγείας, που σε περίπτωση ασθένειας θα σπεύσει να απολαύσει τη χλιδή των υπηρεσιών του «Υγεία»; Τι από έναν υπουργό παιδείας, όταν τα παιδιά του πηγαίνουν γυμνάσιο και λύκειο στο Αρσάκειο και στην συνέχεια φοιτούν στο Χάρβαρντ; Υπάρχει περίπτωση να δούμε τις συγκοινωνίες, την υγεία ή την παιδεία να βελτιώνονται ριζικά; Για ποιο λόγο; Ποιος τραβάει ζόρι για να βάλει δράση; Αυτοί που έχουν το ζόρι δεν είναι σε θέση και αυτοί που έχουν τη θέση δεν έχουν ζόρι. Εκτός κι αν πιστεύετε ότι οι υπουργοί αντιμετώπισαν ποτέ κίνδυνο απόλυσης. Πόσους θυμάστε να έχουν απολυθεί; Το πολύ να γίνει κανένας ανασχηματισμός και να τους βάλουν σε άλλο πόστο.

Σε μια εκφυλισμένη κοινωνία το αξίωμα υπηρετεί τον αξιωματούχο. Σε μια υγιή, το σύνολο. Σε μια υγιή κοινωνία, κάθε αξίωμα θα συνοδευόταν από ρήτρα που θα έλεγε ότι ο υπουργός, μαζί και η οικογένειά του, θα είναι στο χαρτοφυλάκιό του ουσιαστικά ισότιμος με το λαό. Τουτέστιν, θα κάνει χρήση των ιδίων μέσων, στα οποία καταδικάζει την πλειοψηφία των υποταχτικών. Ο υπουργός συγκοινωνιών θα κυκλοφορεί με τη δημόσια συγκοινωνία: μετρό, λεωφορεία, τραμ, ό,τι υπάρχει. Ο υπουργός υγείας, αν ασθενήσει ο ίδιος ή μέλος της οικογένειάς του, θα νοσηλευτεί σε κρατικό νοσοκομείο – αν υπάρχουν ασθενείς που κοιμούνται σε ράντζο, θα κοιμηθεί και αυτός ή ο γιος του σε ράντζο. Ο υπουργός παιδείας θα υποχρεούται να στείλει τα παιδιά του στο Δημόσιο σχολείο της γειτονιάς. Έτσι, ζώντας το πρόβλημα στο πετσί τους, είναι πιθανό να αναζητήσουν επειγόντως λύσεις.

Αλλά, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, τι μπορούμε να περιμένουμε από τους κυβερνώντες; Ανάγκη δεν έχουν, το ξέρουμε. Πειθαρχία, ελάχιστοι από αυτούς. Εκτός, λοιπόν, αν είναι άγιοι, το μόνο που μένει, είναι η ελεημοσύνη.